เนื้อความในอรรถกา มีทั้งหมด ๑๒ หน้าต่าง.
ยสวรรคที่ ๕๖#-
กิมิลเถราปทานที่ ๔ (๕๕๔)
ว่าด้วยบุพจริยาของพระกิมิลเถระ #- วรรคนี้ในบาลีไทย ขาดหายไป แต่ของฉบับภาษาอื่นและอรรถกถา (มีอยู่) จึงนำมาเพิ่มให้ครบ พร้อมทั้งเพิ่มเลขข้อต่อจากข้อ ๑๔๐ ไปตามลำดับ.
[๑๔๔] เมื่อพระพุทธเจ้า พระนามว่า
กกุสันธะ ปรินิพพานแล้ว ข้าพเจ้าได้เก็บเอา
ดอกเข็มมาทำเป็นมณฑปบรรจุพระธาตุ ของ
พระผู้มีพระภาคเจ้า ผู้ทรงมีวสี.
ครั้นจุติแล้ว ไปสู่ภพดาวดึงส์ ได้วิมาน
สูงใหญ่เป็นพิเศษรุ่งโรจน์ล่วงวิมานของเทวดา
เหล่าอื่น นี้เป็นผลแห่งกรรมอันเป็นบุญ.
จะเป็นกลางวัน หรือกลางคืนก็ดี ข้าพเจ้า
จะเดินอยู่ หรือยืนอยู่ก็ดี ดอกเข็มจะต้องมาครอบ
คลุมอยู่เบื้องบน นี้เป็นผลแห่งกรรมอันเป็นบุญ.
ในกัปนี้นี่แหละ ข้าพเจ้าได้บูชาอย่างยิ่ง
ซึ่งพระพุทธเจ้าพระองค์ใด ด้วยกรรมนั้น ข้าพเจ้า
ไม่รู้จักทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการบูชาพระพุทธ-
เจ้า.
กิเลสทั้งหลาย ข้าพเจ้าได้เผาสิ้นแล้ว
ฯลฯ ข้าพเจ้าเป็นผู้ไม่มีอาสวะอยู่.
ข้าพเจ้า ได้มาดีแล้วแล ฯลฯ คำสอน
ของพระพุทธเจ้า ข้าพเจ้าได้ทำเสร็จแล้ว.
ทราบว่า ท่านพระกิมิลเถระได้กล่าวคาถาเหล่านั้นไว้ด้วยประการฉะนี้แล.
จบกิมิลเถราปทาน
ยศวรรคที่ ๕๖
๕๕๔. อรรถกถากิมิลเถราปทาน
พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ ๔ ดังต่อไปนี้ :-
อปทานของท่านพระกิมิลเถระมีคำเริ่มต้นว่า นิพฺพุเต กกิสนฺธมฺหิ ดังนี้.
แม้พระเถระรูปนี้ก็ได้เคยบำเพ็ญกุศลมาแล้วในพระพุทธเจ้าพระองค์ก่อนๆ ได้สั่งสมบุญอันเป็นอุปนิสัยแห่งพระนิพพานไว้เป็นอันมากในภพนั้นๆ.
ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่ากกุสันธะ ท่านได้บังเกิดในเรือนอันมีสกุล บรรลุนิติภาวะแล้ว.
เมื่อพระศาสดาปรินิพพานแล้ว ได้ช่วยกันเอาดอกเข็มมาทำเป็นมณฑปอุทิศถวายพระธาตุของพระองค์ ได้ทำการบูชาแล้ว.
ด้วยบุญกรรมอันนั้น ท่านได้บังเกิดในภพดาวดึงส์ ได้ท่องเที่ยวไปในเทวโลกและมนุษยโลกกลับไปกลับมา.
ในพุทธบาทกาลนี้ ได้บังเกิดในสักยราชตระกูลในกบิลพัสดุ์นคร เขาได้มีชื่อว่ากิมิละ. พอเขาเจริญวัยแล้วอยู่อย่างประมาทด้วยโภคสมบัติ.
พระศาสดาประทับอยู่ในอนุปิยนิคม ทรงทราบว่าญาณของเขาแก่กล้าแล้ว เพื่อจะให้เขาเกิดความสังเวช จึงทรงเนรมิตรูปหญิงที่งามน่ารื่นรมย์ใจ อยู่ในวัยรุ่น ทรงแสดงให้ปรากฏข้างหน้าตามลำดับอีก ปรากฏเป็นไปตามความวิบัติด้วยความชราและโรคภัยไข้เจ็บ. ได้ทรงกระทำอย่างนั้นแล้ว.
กิมิลกุมารได้เห็นรูปนั้นแล้วได้เกิดความสังเวชเป็นยิ่งนัก เมื่อจะประกาศความสังเวชของตน ทำให้ปรากฏแก่พระผู้มีพระภาคเจ้า ได้รับคำสั่งสอนแล้ว ก็ได้บรรลุพระอรหัต.
ท่านได้บรรลุพระอรหัตแล้ว เกิดความโสมนัสใจ เมื่อจะประกาศถึงเรื่องราวที่ตนเองเคยได้ประพฤติมาแล้วในกาลก่อน จึงกล่าวคำเริ่มต้นว่า นิพฺพุเต กกุสนฺธมฺหิ ดังนี้.
บทว่า พฺราหฺมณมฺหิ วุสีมติ ความว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงบรรลุวสี ด้วยวสี ๕ อย่าง.
อธิบายว่า เมื่อพราหมณ์คือพระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามว่ากกุสันธะ เพราะประดับและเจริญยิ่งด้วยหมู่แห่งคุณทั้งปวงของพราหมณ์ ปรินิพพานแล้ว.
คำที่เหลือทั้งหมดมีเนื้อความง่ายทั้งนั้นแล.
จบอรรถกถากิมิลเถราปทาน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น